طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی نتایج مخرب زیادی برای آزادی اینترنت در کشور ایران خواهد داشت. در صورت اجرای این طرح، ارتباط کاربران ایرانی با کل دنیا قطع میشود و افراد ساکن در ایران دیگر نمیتوانند با جهان ارتباطی داشته باشند. حالا سوال اینجاست که آیا شما از جزئیات طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی اطلاعی دارید؟ آیا میدانید این طرح به طور دقیق چیست و قرار است چه کاری کند؟ ما در این مقاله میخواهیم به زبانی ساده 5 پیامد مهم و مخرب طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را توضیح دهیم. اگر میخواهید در این مورد این طرح بیشتر بدانید و با آثار منفی آن آشنا شوید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

طرح صیانت کاربران از فضای مجازی چیست؟
بر اساس این طرح کمیسیونی با عنوان "کمیسیون عالی تنظیم مقررات" در ایران تشکیل خواهد شد که وظیفه آن کنترل خدمات پایه کاربردی در فضای مجازی است. خدمات پایه کاربردی خدماتی هستند که بخش غیرقابل اجتناب فضای مجازی بوده و جنبه راهبردی دارند، همچنین دارای مخاطب داخلی بالایی میباشند مانند شبکههای اجتماعی، پیامرسانها و ...
بر اساس ماده ۱۲ طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، فعالیت خدمات پایه کاربردی مشروط به این است که از قواعد زیر پیروی کنند:
- قوانین کشور
- ثبت در درگاه خدمات پایه کاربردی
- معرفی نماینده قانونی به ایران و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون عالی تنظیم مقررات
اما مشکل و آثار منفی این طرح چیست؟ در ادامه پنج پیامد منفی طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی را برای شما توضیح خواهیم داد:
1. خداحافظی با گوگل، جیمیل و اینستاگرام
اولین اثر مخرب این طرح مسدود شدن برنامههایی مانند اینستاگرام، تلگرام، لینکدین، جیمیل، موتور جست و جوی گوگل و... است. برخی از کارشناسان آیتی اعلام کردهاند که بر اساس این طرح همه پلتفرمها و پیامرسانهای خارجی مانند اینستاگرام، تلگرام، واتساپ و حتی گوگل بعد از یک سال دیگر نمیتوانند خدماتی در ایران ارائه دهند. هرچند مدافعان طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی با این اظهارات مخالف هستند اما کافی است نگاهی به ماده 27 این طرح داشته باشیم:
طبق ماده 27 طرح صیانت، خدماترسانهای خارجی باید طی مدت چهار ماه بعد از تصویب طرح، نماینده قانونی خود را به ایران معرفی کنند و تعهدات ابلاغی کمیسیون عالی تنظیم مقررات را بپذیرند. اما از آنجایی که اولا ایران تحریم است و دوما مشخص نیست این کمیسیون چه تعهداتی را از این شرکتها بخواهد، پس در نتیجه، مشخص است که هیچکدام از آنها با این قانون همراهی نمیکنند و ظرف مدت یک سال این پیام رسانها و خدماترسانها بطور کلی در کشور ایران مسدود خواهند شد. نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که مسدودسازی به معنی فیلترینگ نیست که بشود با فیلترشکن از آن عبور کرد! پس ما به عنوان کاربر ایرانی باید برای همیشه با این خدمات رسانها خداحافظی کنیم.
2. نابودی هزاران کسب و کار آنلاین
طبق آمار و تحقیقاتی که انجام شده است در ایران نزدیک به یک میلیون کسب و کار اینترنتی وجود دارد. اگر اینستاگرام بسته شود هزاران کسب و کار بزرگ و کوچکی که در این پلتفورم مشغول به کار هستند، کار خود را از دست داده و منبع درآمد بسیاری از خانوادههای ایرانی از بین خواهد رفت. نکته مهم و جالب توجه اینجاست که درآمد از اینستاگرام فقط مختص افرادی نیست که کالا یا خدماتی را به مردم میفروشند، بلکه هزاران نفر به عنوان نویسنده، عکاس، گرافیست و ... هم که کارشان تولید محتوا برای صفحات اینستاگرامی است، از کار بی کار خواهند شد.
3. به روز نشدن اپلیکیشنهای خارجی
اثر مخرب دیگری که بعد از تصویب طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی شاهد آن خواهیم بود، عدم امکان آپدیت و به روز شدن نرم افزارهای خارجی است. همانطور که پیش از این گفتیم با مسدود شدن اینترنت، برنامههای خارجی هم دیگر نمیتوانند در ایران کار کنند. نمونهای از برنامههای بسیار خوب در زمینه آپدیت اپلیکیشنها، گوگل پلی و پلی استور هستند که با اجرای طرح صیانت این برنامهها هم مسدود شده و دیگر امکان آپدیت و به روز شدن اپلیکیشنهای خارجی وجود ندارد.

4. امکان دور زدن طرح صیانت وجود ندارد!
وقتی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی به مرحله اجرایی برسد امکان دور زدن آن برای هیچکس وجود ندارد. میپرسید چرا؟ چون ممنوعیت استفادده از اینترنت مانند ممنوعیت استفاده از ماهواره نیست. در واقع چون اینترنت مثل امواج رادیویی و ماهوارهای نبوده و نمیتوان آن را با فاصلههای طولانی ارسال کرد. اینترنت در سراسر دنیا توسط نهادهای رسمی و مقبول وارد هر کشوری میشود و بعد به دست کاربران خواهد رسید. در این طرح هم دولت وارد کننده اینترنت به ایران بوده و خودش به هر شکلی که بخواهد آن را توزیع میکند. در نتیجه فکر اینکه بتوانید این طرح را به هر نحوی دور بزنید یا مثلا از فیلتر شکن استفاده کنید، از سرتان بیرون کنید چون اینترنت ایران به شبکه اینترانت داخلی تبدیل خواهد شد و فقط برای وارد شدن به سایتهای داخلی کاربرد دارد.
5. مسدود سازی به جای فیلترینگ
تا الان و قبل از تصویب طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی به این صورت بود که یک سری سایت و اپلیکیشن در لیست سیاه فیلترینگ قرار داشتند و برای دسترسی به آنها حتما باید از فیلترشکن استفاده میشد. اما متاسفانه طرح صیانت به این صورت است که ترافیک برای همه سایتها و اپلیکیشنهای خارجی مسدود و یا محدود میشود و حتی با فیلترشکن هم نمیتوان به آنها دسترسی داشت. در طرح صیانت قرار است فقط به تعدادی از سایتها و اپهای خارجی که مورد تایید باشند ترافیک داده شود تا در ایران بتوانند برای کاربران مورد استفاده قرار گرفته و باز شوند.
جمع بندی
طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی از خدماترسانهای خارجی میخواهد که نماینده قانونی در ایران داشته باشند و طبق قوانین موجود در ایران عمل کنند. اما به خاطر موضوع تحریم ایران و مشخص نبودن قوانینی که نمایندگان باید ملزم به رعایت آن باشند، پس هیچ یک از آنها نمایندهای به ایران معرفی نکرده و اینترنت به اینترانت (شبکه داخلی) تبدیل خواهد شد.