انسان‌ها از گذشته تاکنون رویاهای خیلی زیادی در سر داشته‌اند و مهمولا توانسته‌اند یکی یکی آن‌ها را محقق ‌کنند. مثلا الان ما می‌توانیم خیلی راحت مثل یک دوست با هوش مصنوعی درباره هر موضوعی صحبت کنیم. یکی دیگر از رویاهای انسان، زندگی در سیاره‌ای دیگر است: نتیجه تحقیقات دانشمندان به این منتهی شد که مریخ می‌تواند یک جایگزین مناسب برای زمین باشد تا انسان برای زندگی به این سیاره سفر کند. این رویای دیرینه در چند قدمی محقق شدن قرار گرفته است و در آینده‌ای نه چندان دور، نسل انسان برای زندگی به مریخ قدم می‌گذارد. در این مقاله از ایران تاپ فایو که بر اساس داده‌های ناسا و سایر سایت‌های معتبر در زمینه نجوم نوشته شده است، بررسی می‌کنیم زندگی در مریخ چگونه خواهد بود. ابتدا توضیح می‌دهیم زمین و مریخ چه تفاوت‌هایی دارند و انسان برای زندگی در مریخ باید با چه چالش‌هایی دست‌وپنجه نرم کند. سپس بررسی می‌کنیم که آیا زندگی در مریخ هم مثل زندگی امروزی ما در زمین خواهد بود یا نه.

تفاوت‌های زمین و مریخ
زمین و مریخ چند ویژگی مشترک دارند که باعث شده است دانشمندان این سیاره را به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای زمین در نظر بگیرند. یکی از شباهت‌های زمین و مریخ این است که هردو به دور خورشید می‌چرخند. شباهت دیگر هم این است که شیب محوری مشابه دارند. البته تفاوت‌های زمین و مریخ که علت اصلی چالش‌های زندگی انسان روی این سیاره است، شباهت را به عقب می‌راند! زیرا انسان علیرغم وجود شباهت‌هایی بین سیاره زمین و مریخ، هنوز نمی‌تواند روی مریخ زندگی کند!
در ادامه بررسی می‌کنیم سیاره مادر و مریخ چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند:

1. گاز غالب در جو زمین، اکسیژن و نیتروژن است، اما گاز غالب در جو مریخ، دی‌اکسید کربن است.
2. کوه‌های یخ روی زمین از آب تشکیل شده‌اند، اما کوه‌های یخ مریخ ترکیبی از آب و کربن‌دی‌اکسید هستند.
3. ۷۰ درصد از سطح زمین با آب پوشانده شده است، در حالی‌ که سطح مریخ کاملا پوشیده از خاک و سنگ است.
4. ماه تنها قمر زمین است که تأثیر بسزایی روی زندگی انسان و حیات موجودات زنده دارد، اما مریخ دو قمر دارد و این یعنی اثرات قمرها روی سیاره بیشتر است.
5. میانگین دمای مریخ ۶۰ درجه زیر صفر است!
6. مریخ طی ۳۸۰ روز به دور خورشید می‌چرخد، اما سال زمین ۳۶۵ روز است. طول شبانه‌روز مریخ نیز حدود ۴۰ دقیقه بیشتر از ۲۴ ساعت است. البته دانشمندان تصور می‌کنند این اختلاف‌ زمانی کم، به اندازه‌ای نیست که مشکل‌ساز باشد و یک نکته مثبت برای زندگی در مریخ به شمار می‌آید.
7. سطح تشعشعات مریخ تا ۲۰۰ برابر بیشتر از زمین است. میدان مغناطیسی زمین از بسیاری از تشعشعات پیشگیری می‌کند و یک سپر محافظ برای سیاره و انسان است، اما مریخ چنین سپری ندارد.
8. گرانش مریخ کم‌تر از گرانش زمین است؛ اگر گرانش زمین را ۱۰ در نظر بگیریم، گرانش مریخ ۳.۸ است. 

چالش‌های زندگی در مریخ
انسان برای زندگی کردن به آب، غذا، هوا و سرپناه نیاز دارد. از طرفی بدن او باید با جو سیاره‌ای که در آن زندگی می‌کند سازگاری داشته باشد تا بتواند به زندگی ادامه بدهد. در حال حاضر همه این موارد برای زندگی در مریخ چالش هستند؛ زیرا مریخ برای زندگی انسان ساخته نشده است! در ادامه چالش‌هایی که برای زندگی در این سیاره پیش روی ماست را بررسی می‌کنیم.

چالش آب
در مریخ آب پیدا می‌شود، اما دو مشکل اساسی درباره آن وجود دارد. مشکل اول این است که آب به‌صورت کامل یخ زده است و نمی‌توان آن را ذوب کرد. مشکل دوم این است که همان آب یخ‌زده هم با دی‌اکسید کربن ترکیب شده است و برای انسان قابل استفاده نیست. بین سنگ‌ها و شن‌های مریخ هم آب پیدا می‌شود، اما به اندازه‌ای نیست که نیاز انسان‌هایی که می‌خواهند در این سیاره زندگی کنند را برآورده کند. دانشمندان در تلاشند سیستم‌های تصفیه آبی که قابلیت تصفیه یخ‌های قطبی مریخ را داشته باشد، بسازند.

چالش غذا
در مریخ خبری از خاک حاصلخیر نیست و انسان برای تغذیه به شیوه جدید کشاورزی و پرورش گیاه نیاز دارد. بهترین روش برای حل این چالش، کشت گیاه در آب دارای مواد مغذی مورد نیاز برای رشد گیاه است. نور مورد نیاز برای پرورش گیاهان نیز باید به صورت مصنوعی تأمین شود. بعضی از دانشمندان توصیه می‌کنند برای گسترش کشاورزی در مریخ، انسان به‌صورت دستی گازهای گلخانه‌ای را به جو مریخ اضافه کند. این کار بسیار هزینه‌بر است و در حال حاضر غیرممکن به‌نظر می‌رسد و احتمالا ایده کشت گیاه در آب بتواند به انسان برای تأمین غذا کمک کند.

 
خانه‌های مریخی
اولین چیزی که می‌دانیم این است که بردن مصالح ساختمانی از زمین به مریخ خیلی گران تمام می‌شود. پس باید با هر آنچه در مریخ وجود دارد، خانه بسازیم. از طرف دیگر، خانه‌های مریخی ما باید در برابر مشکلاتی مثل کمبود اکسیژن، اشعه‌های مضر و تغییرات دمای شدید مریخ مقاوم باشند و ما را زنده نگه دارند. دانشمندها احتمال می‌دهند برای  زندگی در مریخ نیاز داشته باشیم خانه‌های زیر زمین (یا شاید هم مریخ!) بسازیم. همچنین بعضی از دانشمندان سازه‌هایی که بالاتر از سطح زمین (مریخ!) هستند را پیشنهاد کرده‌اند که می‌توانند با شرایط زیستی مریخ مطابقت داشته باشند.

چالش هوا
زمین اکسیژن مورد نیاز انسان را به رایگان در اختیار او قرار می‌دهد، اما مریخ این خدمت را به بشر ارائه نمی‌کند! ۲۱ درصد از جو زمین از اکسیژن تشکیل شده است، اما مقدار اکسیژن در جو مریخ حدود ۰.۱۳ درصد است. گاز غالب مریخ دی‌اکسید کربن است که برای انسان ضرر دارد. دانشمندان برای حل این چالش در حال ساخت و آزمایش دستگاه‌هایی هستند که قابلیت تبدیل CO2 به O2 را داشته باشد.

انسان‌ها در مریخ چطور زندگی خواهند کرد؟
انسان‌ها برای حل چالش‌های زندگی در مریخ ایده‌هایی دارند و در حال آزمایش کردن آن‌ها هستند. آنچه می‌دانیم این است که زندگی در مریخ مثل زمین آزادانه نخواهد بود، زیرا این سیاره برای زندگی انسان‌ها طراحی نشده است. به همین خاطر آیندگانی که در مریخ زندگی می‌کنند، مجبورند در فضاهایی که شرایط زنده ماندن آن‌ها را فراهم می‌کنند، بمانند و برای خارج شدن از این فضاها، از لباس‌های مخصوص استفاده کنند. آن‌ها به شیوه‌های دیگری کشت‌وکار انجام می‌دهند و شاید حتی غذاهایی متفاوت از ما مصرف کنند. 
ساکنان آینده مریخ احتمالا باید در سازه‌هایی گنبدی شکل زندگی کنند که تمام شرایط آن قابل کنترل است، از فشار و دمای محیط گرفته تا میزان رطوبت آن. این سازه‌های گنبدی شکل احتمالا می‌توانند نیاز انسان به آب و اکسیژن را برآورده کنند و اگر به اندازه کافی بزرگ باشند، امکان ایجاد یک اکوسیستم برای رشد گیاهان را دارند.
زندگی در مریخ مثل زندگی در یک ایستگاه فضایی است که امکانات بیشتری دارد. البته از آنجایی که جمعیت بیشتری نسبت به یک مأموریت فضایی به مریخ می‌روند و قرار است برای بلند مدت در این سیاره زندگی کنند، احتمالا سبک زندگی متفاوتی نسبت به دانشمندان ایستگاه فضایی در پیش می‌گیرند. شاید روزی در مریخ شهربازی و رستوران‌ وجود داشته باشد یا حتی انسان‌ها با ساخت طبیعت مثل رود و آبشار و جنگل، خاطرات مادر زمین را با خود به مریخ ببرند!

 
زندگی در مریخ کی ممکن خواهد شد؟
احتمالا با توجه به اطلاعاتی که در این مقاله خواندید، به این فکر می‌کنید که زندگی در مریخ برای انسان غیرممکن است. اما به این فکر کنید که روزی خلبان‌ها به علم و فیزیک اعتماد کردند و با هواپیما برای مدت طولانی بر فراز اقیانوس‌ها پرواز کردند. اکنون پرواز بر فراز اقیانوس‌ها و بین قاره‌ها یک اتفاق عادی است که هرروز انجام می‌شود. زندگی در مریخ هم مثل همین پروازهای شگفت‌انگیز است و احتمالا روزی انسان‌هایی وجود خواهند داشت که سپری کردن یک روز در مریخ و زنده ماندن در دمای زیر صفر در جوّ عاری از اکسیژن برایشان کاملا عادی خواهد بود!
ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ تیم تحقیقاتی خود را به مریخ بفرستد تا ایده‌هایی که تا آن زمان برای زندگی در مریخ به دست می‌آورد را آزمون و خطا کند. به نظر می‌رسد انسان هنوز به ده‌ها سال زمان برای فراهم کردن شرایط مناسب برای زندگی در مریخ نیاز دارد، اما نکته مهم این است که بالاخره به این هدف دست پیدا می‌کند!

سخن پایانی
زندگی در مریخ آنقدر موضوع جالبی است که می‌توان ساعت‌ها درباره آن حرف زد و تصورهای گوناگونی درباره آن داشت. مریخ چیزهایی که زمین به رایگان در اختیار ما قرار داده است را ندارد و به همین خاطر دانشمندان در تلاشند این موهبت‌ها را به‌صورت مصنوعی ایجاد کنند. شاید هم در مسیر کشف راه زندگی در یک دنیای جدید، دانشمندان به راهکارهای مناسبی برای محافظت از سیاره مادر برسند تا همچنان قابل سکونت باقی بماند و دیگر انسان‌های نسل آینده نیازی به مهاجرت به یک سیاره دیگر نداشته باشند! شما درباره زندگی آینده در مریخ چه فکر می‌کنید؟ آیا نوه‌های ما روی سیاره‌های دیگری به زندگی ادامه می‌دهند؟