ما ایرانی‌ها می‌دانیم که تمدن ایران تا چه اندازه بزرگ بوده است. با وجود اینکه اکنون مرزهای جغرافیایی مردم را از هم جدا کرده است، اما هنوز مردم بسیاری از کشورها رسوم پارسی را گرامی می‌دارند. نوروز یکی از آیین‌های اصلی ایران باستان است که مردم کشورهای مختلف آن را جشن می‌گیرند. ما ایرانی‌ها علاوه بر نوروز، رسم‌های دیگری مثل چهارشنبه‌سوری و سیزده‌به‌در را هم برگزار می‌کنیم. سایر ملت‌ها رسم‌های دیگری را زنده نگه می‌دارند که در این مقاله آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

 
کدام کشورها نوروز دارند؟
به‌جز ایران، 10 کشور دیگر هم نوروز را برگزار می‌کنند. لیست این کشورها عبارتند از:

• افغانستان
• آذربایجان
• تاجیکستان
• قرقیزستان
• عراق
• ترکمنستان
• ازبکستان
• پاکستان
• گرجستان
• ترکیه

جالب است بدانید که حتی در بعضی از نقاط هندوستان نیز نوروز را جشن می‌گیرند. هندوهای زرتشتی بیشتر مراسم‌های نوروز را برگزار می‌کنند، در این ایام لباس نو می‌خرند و خوراکی‌‌های خوب می‌خورند.

10 رسم نوروزی جذاب در سایر ملت‌ها
بعضی از رسم‌ها مثل رقص و پایکوبی، ورزش‌هایی مثل کشتی و سوارکاری و تیراندازی، پوشیدن لباس‌های محلی و نواختن موسیقی محلی بین همه ملت‌ها مشترک هستند. در این مقاله هدف ما معرفی رسم‌هایی است که احتمالا قبلا درباره آن‌ها نشنیده‌اید یا نمی‌دانید در سایر کشورها برگزار می‌شود.

 
1. درست کردن هفت ‌میوه
هفت میوه یکی از دسرهای خوش‌طعمی است که افغان‌ها برای نوروز درست می‌کنند. برای درست کردن این دسر از میوه‌های خشک و مغزیجات مثل برگ زردآلو، بادام، گردو، سنجد، کشمش و پسته استفاده می‌کنند. برای تهیه این خوراکی، ابتدا مغزها را در آب گرم می‌ریزند و بعد از چند ساعت، پوست آن‌ها را جدا می‌کنند. سپس آن‌ها را به‌همراه میوه‌های خشک در آب می‌ریزند. دسر هفت میوه مزه ترش و شیرین دارد، اما بعضی‌ها برای خوشمزه‌تر شدن، به آن مقداری شکر هم می‌زنند. بعد از یک شب تا صبح، دسر هفت میوه آماده است.

 
3. سمنک‌پزان
سمنک‌پزان همان مراسم سمنوپزانی است که در گذشته در ایران هم اجرا می‌شد. خانواده‌های ایرانی امروز معمولا سمنوی هفت‌سین را به‌صورت آماده از طباخی‌ها می‌خرند، اما پختن سمنو یا سمنک در بعضی از کشورها مثل افغانستان یکی از رسم‌های قدیمی نوروز است. در این رسم، همه اعضای فامیل دور هم جمع می‌شوند و دیگ‌های بزرگ سمنو را بار می‌گذارند. این یک دورهمی است که به بهانه پختن سمنوی هفت‌سین برگزار می‌شود.

4. بسنت
این رسم در پاکستان اجرا می‌شود. در بعضی از خانواده‌های پاکستانی (معمولا در منطقه غربی این کشور) خانم‌ها در روزهای آخر زمستان، تفنگ برمی‌دارند و به شکار می‌روند. بعد از بازگشت، مراسم «بَسَنت» شروع می‌شود. در این مراسم، اهالی هر خانه به پشت بام می‌روند و به رقص و پایکوبی مشغول می‌شوند. شب‌نشینی، خوردن خوراکی‌های خوشمزه و شعرخوانی از دیگر بخش‌های رسم بسنت در پاکستان است.

5. بزکشی
مسابقات اسب‌سواری مثل چوگان و بُزکَشی جزو رسم‌های نوروزی کشورهای مختلف مثل تاجیکستان، افغانستان و ترکمنستان است. در مسابقه بزکشی، سوارکارها یک لاشه بز را برمیدارند و از سمتی به سمت دیگری می‌برند و برای رساندن بز به هدف باهم مسابقه می‌دهند. چوگان هم مسابقه دیگری است که با چوب و توپ برگزار می‌شود و سوارکارها از روی اسب باید با چوبشان به توپ ضربه بزنند.

6. فالگوش ایستادن
فالگوش ایستادن یک رسم قدیمی است که در کشورهای پارس‌زبان انجام می‌شود؛ ایرانی‌ها این رسم را تاحدی فراموش کرده‌اند، اما سایر ملت‌ها هنوز هم فالگوش می‌ایستند. در این رسم، مردم برای سال جدید نیت می‌کنند. سپس به‌ کوچه و خیابان می‌روند و به حرف‌های اولین نفراتی که از کنار آن‌ها عبور می‌کنند، گوش می‌دهند. اگر این افراد درباره چیزهای خوب صحبت کنند، نشان از این است که فال نیتشان خوب است. اما اگر درباره چیزهای بد صحبت کنند، نشان از شوم بودن فال دارد. البته فال گرفتن نوعی خرافات است و این رسم در دنیای امروز بیشتر جنبه سرگرمی دارد.

7. جشن گل‌گردانی
این جشن در بعضی از کشورها مثل افغانستان و تاجیکستان برگزار می‌شود. در این جشن جوان‌ها گل‌های طبیعی برمی‌دارند و منزل به منزل راه می‌افتند، به صاحب‌خانه‌ها گل می‌دهند و برای آن‌ها سال خوشی را آرزو می‌کنند. صاحب‌خانه‌ها هم معمولا به جوان‌ترها عیدی می‌دهند. هدیه دادن گل و گلدان و کاشتن درخت و گیاه در روزهای منتهی به عید نوروز جزو رسم‌های همیشگی ایرانی‌ها برای پاسداشت بهار بوده است.

8. بلبل خوانی
بلبل‌ خوانی مراسمی است که بعد از جشن گل گردانی برگزار می‌شود. شب که گل‌گردانی تمام شد، مردم با گل‌هایی که هدیه گرفته‌اند در میدان‌های اصلی شهر یا در کوچه‌ها دور هم جمع می‌شوند و گل‌ها را کنار هم قرار می‌دهند. جمع شدن گل‌ها فضا را زیبا و خوش‌بو می‌کند. بعد از آن مردم شروع به خواندن شعر و آواز می‌کنند؛ به این بخش بلبل‌خوانی می‌گویند. در بلبل‌خوانی معمولا شعرها و آوازها درباره بهار هستند.

9. جشن گل سرخ
این مراسم در مزار شریف برگزار می‌شود و یک مراسم ایرانی-اسلامی است. در مزار شریف، بارگاهی وجود دارد که به روایتی به حضرت علی منصوب است و به روایت دیگر، آرامگاه زرتشت نبی است! این بارگاه برای مردم مزار شریف مقدس است. آن‌ها هرسال در نوروز مراسم باشکوهی در این بارگاه برگزار می‌کنند و پرچم حضرت علی را در آن برافراشته می‌کنند.

10. مراسم شهر آکره
آکره یکی از شهرهای کردستان عراق است. کردنشین‌های عراق نیز در نوروز، جشن‌های باشکوهی برگزار می‌کنند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند؛ تاجایی که مردم بسیاری از شهرها برای تماشای مراسم نوروزی کردها به منطقه غرب ایران یا کردستان عراق می‌روند. مراسم آکره یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های نوروزی کردهاست که در آن مردم مشعل روشن می‌کنند و به قله کوه می‌روند. در قله کوه پرچم بزرگی پهن می‌کنند که تا پایین می‌رسد و سه رنگ زیبای پرچم ایران (سبز، سفید و قرمز) را به نمایش می‌گذارد.

 
سخن پایانی
در این مقاله 10 جشن نوروزی مردم پارسی‌زبان را معرفی کردیم. آریایی‌ها روزهای پایانی بهار را به بهانه فرا رسیدن فصل کشت‌وکار و کشاورزی و پایان زمستان سرد جشن می‌گیرند. آن‌ها در این روزها لباس‌‌های نو می‌پوشند، بهترین خوراک را می‌خورند و مراسم‌های مختلفی برگزار می‌کنند که همه آن‌ها نشان از صلح و همبستگی و شادی دارد! در منطقه شما چه رسم‌های نوروزی وجود دارد؟ در کامنت‌ها درباره رسم‌های نوروزی قوم و قبیله خود صحبت کنید تا خواننده‌های ایران تاپ فایو هم اطلاعات بیشتری درباره این جشن باشکوه باستانی به دست آورند.