خانواده به عنوان اساسیترین نهاد اجتماعی، منشاء فرهنگ، تمّدن، بشریت و زیر بنای جوامع است. به عنوان مهمترین نهاد جامعه، خطرات مختلفی این بنای مقدّس را تهدید میکنند که عدم توجه به آنها میتواند آثار جبران ناپذیری را به وجود بیاورد. مردم، جامعه، فرهنگ و به صورت کلی کلیه مسائل روزمره بر روی روابط انسانها تأثیر میگذارند.
این تأثیرپذیری بر روی روابط خانواده نیز اجتناب ناپذیر است. تلاش برای استحکام خانواده و سلامت آن یکی از موارد مهمی است که باید در اولویت افراد جامعه قرار گیرد. عوامل مختلفی میتوانند بنیان خانواده را به خطر انداخته و آسیب جدی به روابط آنها وارد کنند. ما در این مقاله قصد داریم 5 عامل تهدیدکننده بنیان اصلی خانوادههای ایرانی را معرفی کنیم، تا با شناخت و رفع این آسیبها بتوانید این بنای مقدّس را به خوبی حفظ کرده و زندگی شاد و مفرحی داشته باشید.
عوامل تهدیدکننده پایداری خانواده
خطراتی که در زندگی ممکن است پایداری و نهاد اصلی خانواده را به خطر بیندازد، به صورت کلی به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول آسیبهای کُلی هستند که این گونه آسیبها، از جمله آفاتی هستند که زن یا مرد در ایجاد آن نقش زیادی نداشته و عموماً از جانب سایر افراد مانند پدر یا مرد یا اشخاص دیگر ایجاد میشود. فرهنگ، جامعه و حتی خود افراد میتوانند در شکلگیری این آسیبها مؤثر باشند. دسته دوم آسیبهای مرتبط با آقایان و نهایتاً دسته سوم آسیبهای مرتبط با بانوان هستند.
برای دسته دوم و سوم آسیبها میتوانند نزدیک به هم و با موضوعات متفاوت باشند که حل و فصل آنها برای جلوگیری از تزلزل در بنیان خانواده بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله قصد داریم 5 عامل مهم که ممکن است باعث ایجاد مشکلات در خانواده شود را معرفی کنیم.
1. دخالتهای دیگران و ایجاد تفرقه در خانواده
طبق گزارشات و تحقیقات انجام شده در خصوص عوامل بروز اختلافات و طلاق در ایران، این حقیقت منعکس شده که دخالت والدین زن یا شوهر، اقوام و آشنایان باعث ایجاد اختلافات یا شعله ور شدن آنها میشود. به صورت یک عادت یا فرهنگ غلط، زن یا مرد در اوایل ازدواج از سوی اطرافیانشان راهنمایی میشوند.
هرچند این راهنماییها برای بهبود کیفیت و زندگی خوب است، اما میتوانند نتایج ناخوشایند زیادی را نیز به همراه داشته باشند. بسیاری اوقات، والدین با هدف کمک به زندگی مشترک فرزندان و علیرغم علاقه خود، آسیبها و چالههای بزرگی ایجاد میکنند که رفع این آسیبهای بزرگ به انرژی و زمان زیادی نیاز دارند. برای استحکام یا انحلال پایداری خانواده عوامل متعددی دخیل هستند. برای مثال، یک عامل زمینه ساز که در طولانی مدت میتواند باعث به خطر افتادن بنای خانواده شود، مخالفت والدین پسر یا دختر برای ازدواج است.
2. مسائل اقتصادی و مالی، آفت زندگیهای امروزی
مسائل اقتصادی و مالی یک عامل مهم در زندگی همه انسانها به شمار می رود. باتوجه به اینکه زندگی مشترک بر پایه «اشتراک» بنا میشود، مواردی از قبیل «درآمد من»، «جهیزیه من»، «مال من»، «پول من»، زمینه ساز متزلزل شدن بنای خانواده و ایجاد تفرقه در آن میشود. چه بسا خانوادههای بسیاری که با عدم رفع مشکلات مالی و اقتصادی خود از هم پاشیدهاند. چیزی که در یک خانواده آگاه باید وجود داشته باشد، «دارایی ما»، «مسئله ما» و «مشکلات ما» است.

یکی شدن در غم و شادیها قدرت بالای استحکام و پایداری خانواده را نشان میدهد. خانوادههایی که با انگیزههای مادی زن یا مرد و رسیدن به ثروت تشکیل میشوند، طولی نمیکشد که از هم گسسته و متلاشی می¬شوند. مسائل مالی در زندگی انسانها یک امر عادی است و باید در حد متعادل رفع شوند، اما نباید به گونهای باشند که پایداری خانواده به خطر بیفتد. طی سالهای اخیر مشکلات اقتصادی زمینه ساز آسیبها و خطراتی برای خانواده شدهاند. برای مثال نیاز مبرم برای اشتغال زن و مرد در جامعه، زمان کنار هم بودن و رسیدن به امورات تربیت فرزندان را کم کرده است. این عوامل خود زمینه ساز بروز مشکلات دیگری هستند.
3. سلطهگری زن یا شوهر، چه کسی رئیس خانه است؟
در خانوادههای ایرانی مرد سالاری یک پیشینه قدیمی دارد. برخی اوقات برعکس آن یعنی زن سالاری هم دیده میشود. هرگاه اعضای خانواده بخواهند به جای ایجاد یک کانون گرم و آزاد توأم با تفاهم و محبت، نظرات و عقاید خود را به دیگری القا کنند، یک فضای استبدادی و نامطلوب در خانواده ایجاد خواهد شد.
در این موارد، زن یا شوهر حالت امر و نهی پیدا کرده و مرتب دستور میدهند. چنانچه اعضای خانواده از دستورات و نظرات آنها سرپیچی کنند، سرپرست خانواده، سایر اعضاء را تهدید کرده و با بروز یک رفتار پرخاشگونه، اجازه صحبت به آنها نمیدهد. چنین شرایطی در کانون خانواده حالت رعب و وحشت، با احساس حقارت ایجاد کرده و آسیب زیادی به تک تک اعضا وارد می¬سازد. نتیجه این رفتارها سرکشی، لجاجت و تنفر در اعضای خانواده خواهد بود.
4. هوسرانی و ازدواج مجدد
تنوع طلبی، هوسرانی و ازدواج مجدد زن یا شوهر یکی از بزرگترین آسیبهایی است که باعث از هم پاشیده شدن بنای خانوادههای ایرانی میشوند.
بسیار اتفاق میافتد که زن یا شوهر بر اساس احساسات خود با شخص دیگری رابطه پنهانی برقرار کرده و به این ترتیب رابطه او با همسر بسیار سست می¬گردد. عواملی مانند ثروت، زیبایی یا شهوت، تمایلات فرد را برای روابط خارج از خانواده مهیا میکند. این شرایط ممکن است باعث برهم خوردن روابط زن و شوهر و به خطر افتادن آینده فرزندان و حتی طلاق شود.
5. انتقامگیری و بهانه جویی
عیب¬جویی و بهانه جوییهای مکرر به همراه انتقام جویی روابط زن و مرد را بسیار متزلزل کرده و باعث میشود، زندگی برای هر دو طرف تلخ شود. مطرح کردن دلخوریها، ضعف¬ها و اشتباهات صورت گرفته در زندگی زناشویی، تأثیر بسیار بدی بر اعتماد به نفس طرفین و روابط آنها میگذارد و باعث میشود، آنها نتوانند نقاط مثبت و خوب همدیگر را ببینند. بنابراین سعی کنید در زندگی از کاه، کوه نسازید و شادی را به یکدیگر هدیه کنید.
جمع بندی
خانواده یک بنای مقدّس و شریفی است که خطرات بسیاری آن را تهدید میکند. منظور از خطر این نیست که کسی اسلحه به دست تصمیم به قتل شما داشته باشد. برخی عوامل بیصدا هستند و ناخودآگاه زندگی را به نابودی میکشانند. تحکیم و استحکام بنیان خانواده در همه جای جهان خصوصاً برای ایرانیها ارزش بالایی دارد. ما در این مقاله سعی کردیم 5 عاملی که ممکن است بنیان خانواده را به خطر بیندازد را معرفی کنیم.