امروزه تهران مدرن فاصله بسیار زیادی با «طهران قدیم» دارد. در زمانهای گذشته شهر تهران از محلههای خلوت و خوش آب و هوایی برخوردار بود که در حال حاضر دیگر خبری از سکوت و آرامش آن روزها نیست اما باز هم با این وجود، تهران در دل خود مکانها، محلهها و یادگاریهای زیادی را پنهان کرده که هر کدام از آنها حکایتی از تاریخ، فرهنگ و روزگاران گذشته دارند. تهران شهری است که تاریخی سه هزار ساله دارد اما از حدود دویست سال قبل، در دوران حکومت قاجار به پایتختی انتخاب شد و به معنی واقعی، حالت شهر را به خود گرفت. از آن زمان بود که ترقی و رشد تهران شروع شد. اگر به تاریخ گذشته تهران علاقه دارید این مقاله مخصوص شماست چون در اینجا قصد داریم پنج بنای تاریخی در شهر تهران را به شما معرفی کنیم. پس تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
1. عمارت مسعودیه
یکی از معروف ترین عمارتهای تاریخی تهران، عمارت مسعودیه میباشد که در زمان قاجار ساخته شده است. این بنا در سال 1295 قمری به دستور مسعود میرزا ملقب به ظلالسلطان فرزند ناصرالدین شاه در فضایی به وسعت چهار هزار متر مربع ساخته شد. تاریخچه این عمارت تاریخی گفتنیهای زیادی برای خود دارد چون درون این خانه وقایع زیادی اتفاق افتاده است. جالب است بدانید اولین وزارتخانه آموزش و پرورش در این عمارت تاسیس شد و علاوه بر این اولین کتابخانه رسمی شهر تهران نیز بوده است. اگر به عکاسی علاقه دارید توصیه میکنیم حتما سری به این عمارت بزنید چون این مکان یکی از جذابترین جاذبههای تهران برای علاقه مندان به عکاسی است. این ساختمان شامل بخشهای مختلفی است که شامل عمارت سفره خانه، عمارت دیوان خاته، حیاط مشیری و عمارت مشیرالدوله میشود.
آدرس: تهران، خیابان ملت، عمارت مسعودیه

2. کاخ موزه گلستان
کاخ گلستان یکی از بناهای سلطنتی تهران است که سالها شاهان قاجار در آن حکومت میکردند. تالارهای آیینه کاری شده، سقفهای گچ کاری شده، تزئینات زیبا و بینظیر کاشی کاری و... از جمله موارد جالب توجه در کاخ گلستان هستند. در این کاخ بناهای سلطنتی زیادی وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به عمارت شمس العماره و عمارت بادگیر اشاره کرد. بنای اولیه کاخ گلستان مربوط به عهد صفویه میباشد که تا دوران معاصر کنونی دستخوش تغییرات بسیاری شده است. در واقع باید گفت بنیان کاخ گلستان به دوران شاه عباس صفوی و به سال ۹۹۸ هجری قمری برمیگردد ولی امروزه از بنیانهای آن زمان اثری در میان نیست و داشتههای موجود کاخ گلستان به بخشی از آثار و ابنیه دوران زندیه محدود میشود.
آدرس: تهران، میدان پانزده خرداد، مجموعه کاخ موزه گلستان

3. سردر باغ ملی
از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری تهران می توان به سردر باغ ملی اشاره کرد. این بنا یکی از نمادهای شهر تهران است که به دستور رضاشاه احداث شد. ساخت این بنا از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۴ خورشیدی به طول انجامید. سردر باغ ملی توسط جعفرخان کاشانی و با همکاری آلمانیها ساخته شد. جالب است بدانید قبل از اینکه میدان آزادی نماد پایتخت محسوب شود، سردرباغ ملی نماد پایتخت ایران به حساب میآمد. این سردر در آن زمان دروازه ورودی به میدان مشق بود که بعد از تبدیل زمینهای میدان مشق به پارک شهر، اسم میدان هم از مشق به سردر باغ ملی تغییر کرد و داخل محوطهاش ساختمانهایی مانند وزارت امورخارجه، موزه ایران باستان و موزه ملک ساخته شد.
آدرس: تهران، خیابان امام خمینی، ورود از خیابان سی تیر، پشت هتل فردوسی، سردر باغ ملی

4. باغ فردوس
یکی دیگر از بناهای تاریخی تهران باغ فردوس است که در خیابان ولیعصر، نرسیده به تجریش، جا خوش کرده و یادگاری از دوره قاجار میباشد. در سال ۱۲۶۴ محمد شاه قاجار دستور داد قصری برای او در نزدیکی تجریش بسازند. زمانی که قصر در حال ساخت بود محمدشاه بیمار شد و در همان قصر نیمه تمام محمدیه از دنیا رفت. همزمان با ساخت قصر محمدیه، درباریان شاه هم در آن حوالی باغ و عمارتی به نام باغ فردوس ساختند. عمارت باغ فردوس در دو طبقه به سبک بناهای قاجاری و با پلان شبیه گوش فیل بنا شده است. در عمارت باغ فردوس انواع تکنیکهای گچبری بکار رفته و به همین خاطر چهرهای دلنواز و زیبا به خود گرفته است. امروزه باغ فردوس از جمله مکانهای مناسب برای پیادهروی در تهران به حساب میآید.
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، بعد از محمودیه، نرسیده به میدان تجریش، باغ فردوس

5. خانه تاریخی مقدم
آخرین بنای تاریخی تهران که در این مقاله میخواهیم به آن بپردازیم خانه تاریخی مقدم است. این خانه به خاطر داشتن اشیای تاریخی و گرانبها به گرانترین خانه جهان مشهور شده و متعلق به استاد محسن مقدم پسر کوچک احتساب الملک شهردار دوره ناصر الدین شاه قاجار میباشد. این خانه با مساحتی حدود ۲۱۱۷ متر مربع از سه قسمت حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری تشکیل شده است. عمارت احتساب الملک یا خانه موزه مقدم از جمله خانههای مجلل دوران قاجار میباشد. جالب است بدانید فرزندان احتساب الملک بعد از پایان تحصیلاتشان در اروپا به ایران برگشتند و در خانه پدری که محل کنونی موزه مقدم است، ساکن شدند. آنها بسیاری از آثار ارزشمند مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده، کلکسیون پارچه، چپق و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مهرها، اسناد تاریخی و ... را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگهداری کردند. از ویژگیهای جالب توجه موزه میتوان به همگون فضای معماری با آثار تاریخی موجود در آن اشاره کرد.
آدرس: تهران، خیابان امام خمینی، بین خیابان شیخ هادی و خیابان ولیعصر، جنب بانک ملت، پلاک ۲۴۹

سخن آخر پیرامون بناهای تاریخی تهران
همانطور که دیدید تهران یک تکه از تاریخ است و بناهای بسیاری از دورههای مختلف در این شهر وجود دارد. از آنجا که تاریخ کهن ایران زمین شهرت جهانی دارد لازم است هر ایرانی با تاریخ گذشته کشور خود آشنایی داشته باشد. اگر شما هم میخواهید با تاریخ ایران بیشتر آشنا شوید توصیه میکنیم از اماکن تاریخی کشور پهناور ایران دیدن کنید. بسیاری از بناهای تاریخی در شهر تهران قرار دارند که با دیدن آنها به رمز و راز زندگی قدیم در تهران خواهیم رسید.