با وجود موقعیت اجتماعی و سیاسی بسیار منحصر به فرد و چالش برانگیز، ایران یکی از پرکارترین و مترقی ترین کشورها در زمینه هنر است. تاریخ هنر معاصر این کشور مملو از هنرمندانی است که به دنبال ایجاد یک زبان بصری ایرانی و درعین حال مدرن هستند. هنر ایرانی همواره با شاعرانگی و شکل خاص بیان خود همراه بوده است. امروز ، صحنه هنر معاصر ایران به طرز چشمگیری در حال تغییر است. نسل جدیدی از هنرمندان ایرانی مشتاقانه تلاش می کنند تا جلوه جدیدی کسب کنند. در این مقاله به معرفی 5 هنرمند برجسته حال حاضر ایران می پردازیم.

1. محمدحسین عماد (مجسمه‌ساز)

محمدحسین عماد  متولد ۵ شهریور ۱۳۳۶ در اراک، مجسمه‌ساز ایرانی‌تبار و از پیشگامان هنر مفهومی معاصر ایران محسوب می‌شود. مادهی غالب آثار وی چوب است و استفاده از «فضای تُهی» ویژگی مهم آثار اوست. آثار بسیار خیال انگیز و انتزاعی  وی الهام بخش و قابل تامل هستند. در حال  حاضر او در تهران زندگی و کارمی کند. سطوح ناشناخته و فرم های غیرقابل توصیف "محمد حسین عماد" توسط تماشاگران تکمیل می شوند. آفرینش‌های چند بعدی عماد با فضا ارتباط می‌گیرند و مفاهیمی مثل خلاء را به بیننده نشان می‌دهند. 

عماد علاوه بر آفرینش هنر خود، نسلی از مجسمه سازان ایرانی را نیز آموزش داده است. وی دریافت کننده جوایز بسیاری از جمله "دیپلم افتخار چهارمین دوسالانه مجسمه سازی معاصر تهران" در سال 1384 است و در همان رویداد به عنوان هنرمند سال برگزیده شد. اوماموریت داشت تا در سراسر ایران فضاهای هنری عمومی را ایجاد کند. آثاری از او در "پارک گفت و گو تهران" و "دانشگاه شهید بهشتی" ساخته شده است.

2. نیوشا توکلیان(عکاس)

نیوشا توکلیان متولد ۱۳۶۱ خبرنگار و عکاس ایرانی، یکی از دختران با استعداد ایرانی است که از سال 1998 عکاسی حرفه‌ای را آغاز کرده است. از سال ۲۰۰۲ عکس های وی در نشریات معتبر بین‌المللی نظیر تایم، نیویورک تایمز، اشترن، فیگارو و برخی دیگر از نشریات آمریکایی و اروپایی به چاپ رسیده است. او عکاس خودآموخته‌ای است که عکاسی حرفه‌ای را در سن ۱۶ سالگی در نشریه زن آغاز کرد و در نشریات دیگر ادامه داد. توکلیان تا کنون در کشورهای عراق، لبنان، سوریه، عربستان و پاکستان به عکاسی پرداخته است.

ژانر کارهای نیوشا توکلیان متفاوت و جسورانه است و همین وجه تمایز او با سایر عکاسان است. کارهای او بعداً به ترکیبی از هنر و عکسهای مستند تبدیل شدند. عکس‌هایی انسانی که غالباً جوامع را در آستانه تغییرات اجتماعی به تصویر می کشند. برخی از کارهای شخصی‌تر او موضوع نمایشگاه های بسیاری در سراسر جهان بوده است. به عنوان مثال، او در سال 2014 در نمایشگاهی در "خانه سامرست لندن" با عنوان "نسل سوخته" و با الهام از داستانهای نزدیکان و همسایگان خود، از زندگی خصوصی جوانان طبقه متوسط ​​در تهران تصاویر صمیمی را به نمایش گذاشت.  او قصد داشت با کلیشه های رسانه های غربی مبارزه کند و تصویری واقعی تر از زندگی در ایران را ارائه دهد.

3. ایمان افسریان (نقاش)

ایمان افسریان نقاش، پژوهشگر ایرانی و همچنین سردبیر نشریه حرفه هنرمند نیز می باشد .وی متولد 1353 در تهران است و هم اکنون مشغول به زندگی و کار در تهران است.

نقاشی های او تصویری مبهم از اتاق های خالی، فضاهای فراموش شده و خالی از انسان است. آثار او سرشار از حس دلتنگی و نشانگر شکنندگی موجودیت انسان هستند. تکنیک کار افسریان، نقاشی با رنگ روغن و اکریلیک است و سنت‌های کلاسیک نقاشی در آثار او اجرا می‌شود. آثار او سرشار از بازی‌های رنگ و نور است. ایمان افسریان برای خلق آثارش و از زمان انتخاب موضوع تا اجرا و ارائه آثارش، زمان زیادی را صرف می‌کند.

افسریان به عنوان یک نویسنده و هنرمند، اولین نمایشگاه انفرادی‌اش را در سال 1373 در تهران برگزار کرد و بعد از آن در نمایشگاه های مختلفی در ایران و جهان شرکت کرده است. آخرین نمایشگاه انفرادی وی که در مهر 1398 در گالری اثر در تهران افتتاح شد، شامل هفت نقاشی جدید بود که جزییات مربوط به فضای داخلی و خارجی خانه‌هایی را تصویرسازی می‌کرد، که مدتی طولانی‌ است که رها شده بودند.

4. لیلا عراقیان (معمار)

لیلا عراقیان (معمار پل طبیعت) در سال 1362 در تهران به دنیا آمد. لیلا در رشته ریاضی دیپلم گرفت و به نقاشی علاقه داشت و از این که می‌دید معماری ترکیبی از ریاضیات و نقاشی است به این رشته علاقه‌مند شد. در سال 1380 در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل در رشته معماری را آغاز کرد و دارای مدرک کارشناسی معماری از دانشگاه شهید بهشتی و فوق لیسانس این رشته از دانشگاه بریتیش کلمبیا است. طراحی پل طبیعت در تهران شاهکار معماری اوست. 

در طراحی این پل توجه ویژه ای به مسائل محیط‌ زیستی شده است به همین دلیل پل طبیعت نامیده شده است. این پل با توجه به طراحی‌‎اش تنها به عنوان نقطه اتصال بین دو مکان مورد استفاده قرار نمی گیرد ، بلکه باعث جذب گردشگر از طریق چشم‌انداز طبیعی نیز شده است.

5. فریبا وفی ( نویسنده)

فریبا وفی در ۱ بهمن ۱۳۴۱ در تبریز به دنیا آمد. داستان‌نویسی را از سال‌های آغاز جوانی شروع کرد. اولین داستان جدی‌ وی در سال ۱۳۶۷ در مجله‌ی “آدینه” چاپ شد و هشت سال بعد اولین مجموعه داستانش به چاپ رسید. در کل پنج مجموعه داستان و هفت رمان منتشر شده به صورت کتاب و تعدادی داستان در نشریات متعدد ادبی، کارنامه ادبی او را تشکیل می‌دهند. رمان‌هایش به زبان انگلیسی‌، ایتالیایی، آلمانی‌، فرانسوی، نروژی، اسپانیایی و تک داستان‌هایش به زبان‌های روسی، ژاپنی، عربی، سوئدی، ترکی ، ایسلندی و … ترجمه شده‌اند. 

وی همچنین دیوان پروین اعتصامی را به نثر ساده برای نوجوانان بازنویسی کرده است. فریبا وفی در سال ۲۰۱۷ برنده جایزه لیتپروم آلمان شد. او از میان ده نویسنده‌ی آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین به خاطر رمان “ترلان” که به زبان آلمانی در این کشور منتشر شده است، به عنوان نویسنده‌ی سال انتخاب شد.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی 5 هنرمند ایرانی معاصر پرداخته شد که تصویر جدیدی از هنر معاصر ایران را  ارائه کرده اند. هنرمندانی که در حال ایجاد یک گفتمان جهانی برای ایجاد محلی برای کارهای خود در صحنه جهانی هنر هستند. در عین حال، توانستند تا انتظارات، محدودیت ها و برچسب هایی که مدت ها بر خلاقیت هنر در ایران حاکم بودند را از میان بردارند.