به طور کلی آشپزی، یک علم یا هنر یا ترکیبی از هر دو است. برخی افراد معتقدند تنها نحوه سرو غذا مصداق هنر آشپزی است، این در حالی است که عده ای دیگر کل فرآیند آشپزی را کاری هنرمندانه و روحانی میدانند که بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ کشورهای مختلف است. امروزه نگاه علمی به مقوله آشپزی باعث شده تا شغل سرآشپزی به یکی پردرآمد ترین مشاغل دنیا بدل شود. در مقاله ی حاضر مروری داریم به پنج زن سرآشپز ایرانی که توانسته اند با چاپ کتابهای معروف آشپزی، دریافت جایزه های بین المللی یا آشپزی برای بهترین رستورانهای جهان برای خود اعتباری میان سرآشپزان معروف جهان بیابند.
1. نسیم علیخانی
نسیم علیخانی سرآشپز و صاحب رستوران ایرانی دوست داشتنی سفره بروکلین است. او پس از نزدیک به دو دهه زندگی به عنوان یک مادر خانه دار، تصمیم گرفت اولین رستوران خود را در سن 59 سالگی افتتاح کند. او این رستوران را در سال 2018 افتتاح کرد و مسنترین سرآشپزی است که درMet Gala 2021 مشارکت داشته است. او در یکی از مصاحبه های خود عنوان می کند که زمانیکه خیلی جوان بودم، شاید 10 یا 11 سال تابستانها در درست کردن ترشی و مربا به مادرم کمک می کردم و این کار را را دوست داشتم.
مادرم خیلی زود به اشتیاق من به آشپزی پی برد و مرا در این کار تشویق کرد. تا جاییکه وقتی 14 یا 15 ساله بودم، آشپزی را کامل یاد گرفتم و مادرم به من اجازه میداد برای مهمانیها و مراسم خاص آشپزی کنم. وقتی به آمریکا مهاجرت کردم، اولین پولی را که داشتم برای خرید یک قابلمه و ماهیتابه ارزان هزینه کردم و در اتاق کوچک خود شروع به آشپزی کردم و در حال حاضر با اینکه رستوران دارم، بعضی شب ها به خانه می روم و برای خودم یک غذای ساده درست می کنم.
2. شهرزاد شکوهی وند
بانو شهرزاد شکوهیوند یکی دیگر از 5 بانوی شف برتر ایرانی است. شهرزاد شکوهیوند متولد ۲۵ فروردین سال ۱۳۶۵ خورشیدی در تهران است. علاقه وی به پختن خوراک و شیرینی از کودکی آغاز شد. شهرزاد در سال ۲۰۱۸ میلادی با همراهی همسر و دختر و مادرش برای تحصیل رشته ی مورد علاقه اش در یکی از بهترین مدارس شیرینی پزی و آشپزی دنیا (مدرسه ی کوردن بلو) به پاریس رفت و پس از گذراندن دوره آشپزی و دریافت مدرک به تهران بازگشت و کار خود را در یکی از رستوران های تهران ادامه داد.
در حال حاضر وی بنیانگذار و سرآشپز دو شیرینیفروشی فمشیک (در چهارراه کالج) و آتلیهی شهرزاد شکوهیوند (در الهیه) میباشد و با تجربهای که از تحصیل و کار در فرانسه اندوخته، دو کافهقنادی به سبک فرانسوی در تهران باز کرده است. در این دو کافه قنادی میشود انواع کیکها و شیرینیهای فرانسوی را پیدا کرد که گاهی چاشنی طعمها و ادویههای ایرانی هم به آنها اضافه شده است. شیرینیها و تارتهای آتلیهی شهرزاد شکوهیوند علاوه بر طعمهای بهیادماندنی ظاهر زیبا و وسوسهکنندهای هم دارند.
3. نجمیه باتمانقلیج
نجمیه باتمانقلیج خلیلی در سال ۱۳۲۶ در تهران به دنیا آمد. او مدارک لیسانس و فوق لیسانس خود را در زمینه آموزش از آمریکا دریافت کرد. پس از انقلاب ایران به فرانسه رفت و اولین کتاب آشپزی خود را نوشت. هماکنون در جرجتاون، واشینگتن دی سی زندگی میکند و آشپزی ایرانی تدریس میکند. کتاب نوش جان ؛ هنر آشپزی و آداب و رسوم ایرانی ، عنوان کتاب ارزشمندی نوشته نجمیه باتمانقلیچ است.
کتاب نوش جان نتیجه ۲۵ سال آزمایش غذاهای مختلف و مطالعات تاریخی در سنت ها و آداب و رسوم ایرانی و نوشتن سه کتاب درباره غذاهای ایرانی به زبان فرانسه، انگلیسی و بالاخره پیدا کردن راه حلهای تازه برای تهیه غذاهای سنتی ایرانی در دنیای امروز است. او در مقدمه کتاب اذعان داشته : من این کتاب را برای کسانی که دوستدار معلومات درباره غذاها، سنت ها و آداب و رسم ایرانی هستند و همچنین برای آنهایی که آشپزی ایرانی را می دانند اما غذای شان به گونه ای که دلشان می خواهد در نمی آید نوشته ام.
4. سابرینا غیور
سابرینا غیور در سال 1354 در تهران به دنیا آمد و در آغاز انقلاب ایران به همراه مادرش به غرب لندن نقل مکان کرد. او پس از اتمام تحصیلات خود توسط رستوران دارانی مانند کن هوم استخدام شد و حدود پانزده سال در کترینگ شرکتی در شهر لندن کار کرد. در حال حاضر سابرینا در آموزشگاه های آشپزی ، آشپزی ایرانی و خاورمیانه را تدریس می کند. سابرینا به عنوان مشاور در زمینه منو و توسعه محصول برای شرکت های شرکتی، مارک های خرده فروشی، خطوط هوایی، غذاخوری ها و سوپرمارکت ها کار کرده است.
اولین کتاب آشپزیش ، پرشیانا، در ماه مه 2014 منتشر شد. این کتاب غذاها و طعمهای نواحی اطراف سواحل جنوبی و شرقی دریای مدیترانه را پوشش میدهد. اگرچه برخی از دستور العمل های این کتاب ماهیت اصلی خود را حفظ کرده اند اما برخی دیگر با اینکه از خاورمیانه الهام می گیرند، طعم ها و مواد تشکیل دهنده منطقه را با محصولات موجود در سوپرمارکت ها ترکیب می کنند. شایان ذکر است که کتاب پرشیانا جایزه بهترین کتاب آشپزی جدید در اکتبر2014 از آن خود کرد.
5. مژده اقبال
داستان آشپزی مژده اقبال با مهاجرت به ایالات متحده در سال 2004 آغاز شد، زمانی که تصمیم گرفت اشتیاق خود به هنر آشپزی را دنبال کند و به اندازه کافی خوش شانس بود که فرصت یادگیری و کار در رستوران هایی برای وی فراهم شد تا توانست به یک سرآشپز خبره تبدیل شود و سپس از تمام آن دانش و اشتیاق بیپایان خود برای پختن غذا جهت مراسم مختلف استفاده کرد. از شام های عاشقانه گرفته تا مهمانی های 300 نفره افراد مشهور با طراحی های منحصر به فرد، همه و همه بخشی از تجارب وی در این زمینه می باشند.
او استعدادی ذاتی در آشپزی را همراه با با دستور پخت های معتبری دارد که از مادر و مادربزرگش به او رسیده است. او از دوران جوانی عشق و علاقه زیادی به غذاهای ایرانی نشان داده است. دستور العمل های او اصالت غذاهای ایرانی را حفظ می کند. آشپزی او شما را مسحور کرده و به سفر به مکان هایی می برد که قبلاً هرگز نرفته اید.
سخن پایانی
آشپزی یک هنر است و نکته ای که یک سرآشپز موفق را از سایرین متمایز می کند به روز بودن وی است. سرآشپز موفق شخصی است که هر روز در راستای افزایش مهارت های خود و کسب دانش بیشتر گام بر میدارد. در بین سرآشپزان معروف بین المللی سرآشپزهای خانم همواره حرفهای بسیاری برای گفتن داشته اند. در این مقاله مروری داشتیم بر 5 بانوی سرآشپز ایرانی که توانسته اند در عرصه بین الملل موفقیتهایی بسیاری را برای خود رقم بزنند.