شب یلدا یا طولانی‌ترین شب سال یک جشن فریبنده در فرهنگ پارسی است که در آخرین شب پاییز برگزار می‌شود تا در سردترین و تاریکترین شب سال، با دلی نورانی به استقبال زمستان برویم. برای ايرانيان این شب یکی از سنت‌های مهم و با ارزش است که در هر شرایطی باشند سعی میکنند به نوعی آن را جشن بگیرند، اما آیا تمامی حقایق درباره یلدا را می‌دانید؟!
در این مقاله با هم به سراغ نکات کمتر شناخته شده در مورد این شب زیبا می‌رویم که تا پیش از این به آن‌ها چندان پرداخته نشده است. پس می‌توانید مطمئن باشید در حین مطالعه این مقاله، با یک دستورالعمل برگزاری جشن یلدا یا یک مطلب تکراری سر و کار ندارید! آماده شوید تا با هم این حقایق را بررسی کنیم. 

1. اتصال کیهانی در طولانی‌ترین شب سال
شب یلدا، نمادی از شکوفایی و زندگی در مقابل سرما و تاریکی زمستان است. در ابتدا بیایید بببینیم ریشه واژه یلدا چیست؟ واژه "یلدا" به نظر می‌رسد که از دو کلمه "یل" به معنای زندگی و "دا" به معنای دادن نور گرفته شده است. این کلمه که نشات گرفته از باورهای باستانی پارسی است، با به پایان رسیدن زمستانی همخوانی دارد و نماد پیروزی نور بر تاریکی است.
شاید یلدا برای شما و خانواده‌تان، شبی برای جشن گرفتن و خوش گذرانی باشد، اما حتما متعجب می‌شوید اگر بدانید در باور زرتشت، این جشن برای محافظت از مردم در برابر نیرو‌های اهریمن و تاریکی برگزار می‌شد. این اتصال کیهانی لایه عمیقی به جشن افزوده و هماهنگی بین طبیعت و جشن‌های انسان را منعکس می‌کند. شاید ریشه فال گرفتن از دیوان حافظ را بتوان از همین حقیقت دانست، چرا که در این شب انسان‌ها با کیهان و کائنات ارتباط صمیمی و نزدیکی دارند.

2. دانه‌های قرمز انار، رنگ شانس
شاید برای شما هم از کودکی این سوال مهم مطرح بوده باشد که چرا میوه انار در شب یلدا از ارزش بالایی برخوردار است و جز جدایی ناپذیر سفره یلداست؟ به جز طعم لذیذ ترش و شیرین انار و البته رنگ خیره کننده‌اش، این میوه‌ قرمز رنگ، نماد رونق، باروری و وعده یک سال پر از خیر و برکت است.
قرار دادن انار در سفره یلدا یک سنت اصیل و قدیمی است که هرگز فراموش نشده و از نسلی به نسل دیگر منتقل گشته است. البته به غیر از انار، خوراکی‌های خاصی همچون آجیل خام که اغلب به شکل چهار مغز سرو می‌شود و شیرینی‌های محلی مانند سوهان، قرابی، پادرازی و … نیز در مراسمات شب چله مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شما ساکن کدام شهرید و چه شیرینی‌ای بر سر سفره یلدا قرار می‌دهید؟ در بخش کامنت یادداشت کنید تا از اطلاعات ارزشمندتان برخوردار شویم.  
3. تلاوت آیه‌ها و اشعار الهی، جزئی جدایی ناپذیر از یک جشن باشکوه
اشتباه نکنید مقصود از اشعار الهی لزوما آیات قرآن یا انجیل نیست! در ابتدا لازم است بدانید شب یلدا فقط جشن حس‌ها نیست؛ بلکه جشن ادبیات نیز محسوب می‌شود. یلدا، فرصتی است برای خانواده‌ها تا کنار هم جمع شوند و در این شب سرد، با خواندن شعر‌ و قصه‌، به ویژه آثار شاعران معروف پارسی مانند حافظ و فردوسی، برای فرزندان خود چهره‌ای گرم از روزگار قدیم ساخته و هنر‌های اصیل ایرانی زنده کنند و در کنار هم یک سنت ادبی ببافند و ارتباط عمیقی با میراث ایران ایجاد کنند.
در دنیای پر ترافیک امروز که اغلب افراد فرصت کمی برای دور هم بودن دارند، یلدا فرصتی ویژه در اختیار آنها قرار می‌دهد تا طولانی‌ترین شب سال را با عزیزانشان بگذرانند و از لابه‌لای اشعار ارزشمند حافظ، معنای زندگی را پیدا کنند. حافظ در ایران به نام لسان الغیب نیز شناخته‌ می‌شود و لذا بسیاری از خانواده‌ها معتقدند، اشعار او بیان کننده نصایح الهی است. 

4. آیین‌های پیشگویی، حقیقت یا افسانه؟!
پیشنهاد می‌کنیم یک کلکسیون از فال‌های شب یلدا تهیه کنید تا پس از گذشت چند سال بتوانید به خوبی قضاوت کنید که آیا واقعا پیشگویی‌های حضرت حافظ درست از آب درمی‌آیند یا خیر؟! درست نمی‌توان بیان کرد که از چه زمانی اشعار پای خود را به سفره یلدا باز کردند. اما معروف‌ترین اشعاری که در یلدا از آن یاد می‌شود، غزلیات حافظ است. 
از دوران قدیم، بسیاری از مردم در شب چله به دعا و مناجات با خدا می‌پرداختند. چون باور داشتند در این شب، خدا به آنها نزدیک تر بوده و پاسخ خواسته‌های آن ها را می‌دهد. طی گذشت سال‌ها مردم از اشعار دیوان حافظ به منظور ایجاد واسطه‌ای بین خواسته‌هایشان و استجابت آن‌ها استفاده کرده‌اند. چرا که یکی از ویژگی‌های ابیات حافظ در این بود که بخاطر سبک خاص‌اش، معانی مختلفی می‌گرفت و به نوعی با همه‌ی خواسته‌ها ارتباط برقرار می‌کرد.
از تفسیر شعرهای حافظ تا حتی پیش‌بینی آینده از طریق برش هندوانه، تفال زدن به دیوان حکیم عمر خیام، نمادی از اسرارآمیز بودن را به جشن یلدا اضافه می‌کنند که سبب می‌شود جوی از انرژی مثبت ایجاد گردد.
5. سفره‌ای به وسعت یک فرهنگ، جشن‌های متنوع مناطقی غیر از ایران در شب یلدا
اگرچه شب یلدا ریشه در فرهنگ پارسی دارد، جشن آن از مرزها گذشته است. شاید تا پیش از این نمی‌دانستید که  شب یلدا در اسکاتلند، آفریقا، گرجستان، اکوادور و حتی روسیه جشن گرفته می‌شود. جوامع مختلفی در سراسر جهان، که توسط جاذبه های فراوان این جشن زمستانی مسحور شده‌اند، شب یلدا را ارمغانی از سرزمین‌های شرقی و فرهنگ پارسی می‌دانند و آنرا جشن می‌گیرند. از میان این مراسمات می‌توان به خواندن شعرهای خاص، رقص‌های محلی، و اشتعال آتش‌های کوچک به عنوان نمادی از نور اشاره کرد.
سخن پایانی:
شب یلدا نمادی از تولد دوباره و درخشش و روشنایی است و با تاریخ عمیق و معانی ژرف خود، یکی از جشن‌های مهم فرهنگی ایران است. با شناخت بهتر این جشن بزرگ باستانی و منشا رسومات و آیین‌های خاصی که دارد، درک بهتری از معنا و هدف آن پیدا می‌کنیم.
در این مقاله سعی کردیم بخش هایی از شب یلدا که برای اکثریت افراد جامعه ناشناخته و یا حداقل کمتر شناخته شده است را با هم بررسی کنیم. از جشن گرفتن در سرمای میدان سرخ روسیه تا جذابیت پیشگویی با دیوان خیام! 
سپاسگزاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، از شما می خواهیم تا با دنبال کردن ایران تاپ فایو در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام و تلگرام از خواندن آخرین مطالب ما بهره مند شوید و اطلاعات خود را در رابطه با مواردی از جمله لایف استایل، ورزش، گردشگری، آشپزی و… افزایش دهید.