موسیقی هنری است که توانایی شکستن مرزهای هر زبان و فرهنگی را دارد. موزیسین های ایرانی در بازتاب فرهنگ ایرانی و موسیقی ایرانی به تمام دنیا کار بزرگی انجام داده اند و از گروه‌های سنتی کلاسیک گرفته تا گروه‌های تلفیقی مدرن همه و همه نقشی در این امر داشته‌اند. موسیقی ایرانی که دارای پیشینه و قدمت بسیار است، طی سال‌ها و دهه‌های گذشته مسیر پرپیچ و خمی را در جهت کامل شدن پیموده است. بی‌شک فعالیت مستمر، مداوم و مستمر هنرمندان نسل‌های قبل را نمی‌توان در این موفقیت نادیده گرفت. جدا از فعالیت‌های فردی هنرمندان آنچه اهمیت داشت فعالیت‌های گروهی هنرمندان در عرصه موسیقی است. هنرمندان مطرح موسیقی در سال‌های پیش از انقلاب و پس از آن با تشکیل گروه‌هایی متشکل از افراد کاربلد آثار مهم و با اهمیتی را تولید کرده‌اند. در این مقاله از ایران تاپ فایو قصد داریم به معرفی پنج گروه موسیقی ایرانی بپردازیم که در حفظ و احیاء موسیقی اصیل ایران نقش بسزایی را ایفاء نموده‌اند.

1. کانون چاووش 
گروه چاووش یکی از مهمترین گروه‌های موسیقی سنتی است که پیش از انقلاب، با همیاری بزرگان موسیقی سنتی شکل گرفته بود و طی سال‌های فعالیتش با تاثیری که از فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن دوران می‌گرفت آلبوم‌های متعددی را منتشر کرد. کانون «چاووش» با تلاش محمدرضا لطفی و حسن کامکار با همیاری یکدیگر و حمایت‌های موثر هوشنگ ابتهاج پس از استعفای دسته‌جمعی موسیقی‌دانان سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران با همراهی دو گروه «عارف» و «شیدا» همزمان با واقعه تاریخی ۱۷ شهریور شکل گرفت و طی سال‌های فعالیت اعضایش ۱۲ آلبوم را با نام «چاووش» منتشر کرد. به گفته موسیقی‌دانان و کارشناسان آلبوم‌های چاووش از مهم‌ترین وتاثیرگذارترین آثار ایرانی به حساب می‌آیند. 
به طور جزیی‌تر کانون «چاووش» از اعضای دو گروه «شیدا» و «عارف» تشکیل شده بود. عبدالنقی افشارنیا، پشنگ کامکار، زیدالله طلوعی، بیژن کامکار، هادی منتظری‌، مجید درخشانی، محمد جمال سماواتی، ‌ارژنگ کامکار اعضای گروه «شیدا» بودند و حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان‌، جمشید عندلیبی‌،‌ محمد فیروزی، ‌ناصر فرهنگ‌فر، فرخ مظهری و اردشیر کامکار هنرمندانی بودند که با گروه «عارف» همکاری می‌کردند. با جدا شدن بسیاری از اعضا، کانون «چاووش» رو به منهل شدن رفت و نهایتا به دلیل وجود اختلافاتی میان اعضا در در سال ۱۳۶۳ تعطیل شد. آخرین کنسرت تعدادی از اعضای کانون در سال ۱۳۶۷ با آهنگسازی حسین علیزاده و آواز شهرام ناظری در تالار وحدت روی صحنه رفت.

2. گروه دستان
 یکی دیگر از گروه‌های قدیمی موسیقی ایرانی، گروه دستان است که در سال ۱۳۷۰ توسط حمید متبسم تشکیل شد. گروه «دستان» یکی از موفق‌ترین گروه‌های ایرانی طی دو دهه اخیر است. اعضای گروه «دستان» همواره به موسیقی‌سازی و گروه‌نوازی که بهای بسیاری می‌دادند و تلاش می‌کردند تا با حفظ جایگاه هر ساز ایرانی آثار با کیفیتی را تولید کنند.
سالار عقیلی، محمدعلی کیانی‌نژاد، مرتضی اعیان، کیهان کلهر، بیژن کامکار، پشنگ کامکار و اردشیر کامکار هنرمندانی هستند که با گروه «دستان» همکاری کرده‌اند و از اعضای دیگر این گروه می‌توان به حمید متبسم (نوازنده تار و سه‌تار)، حسن بهروزی‌نیا (نوازنده بربت)، سعید فرج‌پوری (نوازنده کمانچه)، پژمان حدادی (نوازنده تنبک و سازهای کوبه‌ای) و بهنام سامانی (نوازنده سازهای کوبه‌ای) اشاره کرد. گروه «دستان» در سال‌های گذشته کنسرت‌های داخلی و خارجی متعددی را برگزار کرده و به گفته کارشناسان در معرفی موسیقی ایرانی به اهالی دیگر کشورها نقش موثری داشته است.

3. گروه شمس یا همان تنبور شمس

 گروه شمس یکی دیگر از گروه‌های هنری است که توسط کیخسرو پورناظری (آهنگساز، موسیقی‌دان و نوازنده تنبور) در سال ۱۳۵۹ تاسیس شده است. شهرام ناظری، سیدخلیل عالی‌نژاد، علی‌اکبر مرادی و گل‌نظر عزیزی برخی از هنرمندانی هستند که در بدو تاسیس با کیخسرو پورناظری، همکاری کرده‌اند. حمیدرضا نوربخش و بیژن کامکار در مقطعی خوانندگان گروه «شمس» بوده‌اند. تهمورس و سهراب پورناظری نیز هنرمندانی هستند که طی سال‌های اخیر با گروه «شمس» همکاری کرده‌اند. کیخسرو پورناظری با توجه به شناختی که از موسیقی نواحی منطقه کرمانشاه و ساز تنبور داشت، با همراهی اعضای گروهش در مقطعی که اغلب مردم شناختی از ساز تنبور نداشتند و موسیقی مقامی را نمی‌شناختند، در جهت معرفی و شهری کردن این ساز نقش بسزایی داشت و پس از او هنرمندان دیگر بخصوص سیدخلیل عالی‌نژاد مسیر پیموده شده توسط او را ادامه دادند.
آلبوم‌های «صدای سخن عشق»، «حیرانی» و«مطرب مهتاب رو» با صدای شهرام ناظری، «پنهان چو دل» باصدای حمیدرضا نوربخش، «افسانه تنبور» با صدای بیژن کامکار، «بر سماع تنبور» با صدای علیرضا قربانی آثاری هستند که توسط گروه «شمس» یا «تنبور شمس» منتشر شده‌اند. گروه «شمس» در زمینه برگزاری کنسرت‌های داخلی و خارجی نیز فعال بوده است.
4. گروه کامکارها
خانواده کامکارها یا به بیان بهتر فرزندان استاد حسن کامکار (موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازنده ویولن اهل کردستان) اعضای تشکیل دهنده گروه موسیقی کردی «کامکارها» هستند. گروه «کامکارها» یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های موسیقی ایرانی است و در زمان حیات حسن کامکار تشکیل شده است.
نخستین اجرای گروه «کامکارها» به سال ۱۳۴۴ بازمی‌گردد. گروه «کامکارها» به سرپرستی حسن کامکار در آن سال با حضور قشنگ کامکار (خواننده)، پشنگ کامکار (نوازنده سنتور)، ارژنگ کامکار (نوازنده جاز)، هوشنگ و بیژن کامکار (نوازنده آکاردئون) روی صحنه رفت. در آن مقطع اردشیر و ارسلان (دیگر فرزندان حسن کامکار) هنوز در سنین کودکی بودند و در سال ۱۳۴۹ بود که همراه با دیگر اعضای خانواده روی صحنه رفتند. حسن کامکار در سال ۱۳۷۱ در حالی که ۶۹ ساله بود دارفانی را وداع گفت اما فرزندانش گروه خانوادگی‌شان را حفظ کردند و طی سال‌ها و دهه‌های گذشته آثار متعددی را تولید کردند و روی صحنه بردند. گروه «کامکارها» در حال حاضر نسبت به گذشته فعالیت‌های کمی دارد و کنسرت‌های زیادی برگزار نمی‌کند.

5. گروه عارف
پرویز مشکاتیان (موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازنده سنتور) در سال ۱۳۵۶ گروهی را تشکیل داد و نام آن را «عارف» گذاشت. گروه «عارف» نیز مانند گروه «شیدا» پس از تشکیل کانون چاووش شکل گرفت. این گروه با وجود عمر کوتاهش یکی از تاثیرگذارترین گروه‌های تاریخ موسیقی ماست و افراد مطرحی در آن حضور داشته‌اند. گروه «عارف» با آن که تا اواسط دهه هشتاد پابرجا بود اما مانند دیگر گروه‌های مشابه عمر مفید زیادی نداشت. محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ‌فر، محمدعلی کیانی‌نژاد، حسین علیزاده، درویش رضا منظمی، عبدالنقی افشارنیا، حسین فرهادپور، علیرضا افتخاری، جمشید عندلیبی، فرخ مظهری، اردشیر کامکار، محمد فیروزی، حمید متبسم، حسین بهروزی‌نیا، بیژن کامکار، ارژنگ کامکار، مازیار شاهی، سیامک آقایی، بهداد بابایی، محمدرضا رستمیان، بهرام ساعد، نوید دهقان، کیوان ساکت، حمیدرضا نوربخش و جمشید محبی هنرمندانی هستند که در گروه «عارف» حضور داشته‌اند.
آلبوم‌های «نوا» و «دستان» با صدای محمدرضا شجریان، «افشاری مرکب»، «مژده بهار» و «افق مهر» با صدای ایرج بسطامی، «لاله بهار» با صدای شهرام ناظری و «ققنوس» با صدای حمیدرضا نوربخش برخی از آلبوم‌هایی هستند که توسط گروه «عارف» تولید شده‌اند.

سخن پایانی:
موسیقی کلاسیک ایران بیشتر به عنوان یک ابزار معنوی در طول تاریخ و بسیار کمتر به عنوان یک فعالیت تفریحی به کار خود ادامه داده است. این موسیقی برخلاف موسیقی فولکلور و عامه پسند که جامعه در آن به عنوان یک کل مشارکت دارد عمدتاً به نخبگان جامعه تعلق دارد. با این حال امروزه، اجزای موسیقی کلاسیک ایران نیز در ترکیبات موسیقی محلی و پاپ گنجانده شده است و زنده نگاه داشتن این میراث مرهون زحمات بی شائبه گروههایی بوده است که با دل و جان در این مسیر قدم برداشته اند. در این مقاله از ایران تاپ فایو پنج گروه موسیقی سنتی ایرانی را مرور نمودیم که در حفظ و احیاء موسیقی اصیل ایران زمین نقش بسزایی را ایفاء نموده‌اند. 
سپاسگزاریم که تا پایان این مقاله همراه ما بودید، دعوت می‌کنیم تا با دنبال کردن ایران تاپ فایو در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام و تلگرام، از خواندن آخرین مطالب ما بهره مند شوید و اطلاعات خود را در رابطه با مواردی از جمله لایف استایل، ورزش، گردشگری، آشپزی و… افزایش دهید.