گرمازدگی یکی از خطرات روزهای گرم تابستان است. این مشکل گریبان افرادی را می‌گیرد که برای مدت طولانی زیر تابش مستقیم خورشید قرار می‌گیرند یا در روزهای گرم تابستان، فعالیت‌های بدنی سنگین انجام می‌دهند. اگر فرد گرمازده شود و اقدامی برای کاهش دمای بدن او صورت نگیرد، به احتمال زیاد کلیه، قلب، ماهیچه‌ها و سایر ارگان‌های بدن او آسیب جدی می‌بیند. در این مقاله بررسی می‌کنیم گرمازدگی چیست، چه نشانه‌هایی دارد و روش‌های درمان آن در خانه چیست.

 
گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی به دلیل افزایش بیش از حد دمای بدن ایجاد می‌شود. وقتی دمای بدن در تابستان به بیشتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، علائم این بیماری بروز می‌کند. گرمازدگی خطرناک‌ترین بیماری مرتبط با گرمای هواست و اگر به سرعت درمان نشود، با عوارض جبران‌ناپذیری مثل آسیب مغزی یا نارسایی اندام‌ها همراه است و حتی احتمال دارد که گرمازدگی باعث مرگ بیمار شود.
گرمازدگی دو نوع مختلف دارد:

• گرمازدگی ناشی از فعالیت: این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که فرد برای چند ساعت در هوای گرم و مرطوب فعالیت فیزیکی داشته باشد.
• گرمازدگی کلاسیک: این مشکل بدون اینکه بیمار فعالیتی انجام داده باشد، ایجاد می‌شود. معمولاً افراد مسن یا افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، دچار گرمازدگی بی‌دلیل یا کلاسیک می‌شوند. این بیماری ممکن است چند روز طول بکشد.

علائم گرمازدگی
افرادی که در مناطق گرم زندگی می‌کنند، در اغلب ساعات روز احساس گرما می‌کنند. این احساس زمانی نشانه گرمازدگی است که دمای بدن بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد باشد. البته این بیماری با نشانه‌های دیگری هم دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• احساس گیجی و سرگیجه
• تهوع و استفراغ
• تعریق بیش از اندازه یا خشکی بیش از اندازه بدن
• برافروختگی پوست
• صحبت کردن به‌صورت نامفهوم یا لکنت زبان یا هذیان گفتن
• تنفس سریع 
• تپش قلب 
• سردرد و احساس ضربان در سر
• خشک شدن و تورم زبان
• تغییرات در رفتار مانند پرخاشگری و تحریک‌پذیری
• عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن
• افزایش یا کاهش شدید فشار خون
• تشنج
• احساس ضعف

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به گرمازدگی هستند؟
بدن نوزادها و افراد مسن قدرت کم‌تری در تنظیم دما دارد؛ به همین دلیل این دو گروه بیشتر از دیگران به گرمازدگی مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، اگر در یکی از گروه‌های زیر قرار دارید، باید بیشتر مراقب باشید و نکات پیشگیری از گرمازدگی را رعایت کنید:

• مرد هستید. (احتمال ابتلای آقایان به گرمازدگی بیشتر از خانم‌هاست)
• در روزهای گرم تابستان بیرون از خانه کار می‌کنید.
• در روزهای گرم تابستان فعالیت ورزشی انجام می‌دهید.
• داروهای آرام‌بخش یا ادرارآور مصرف می‌کنید (این داروها قدرت تنظیم دمای بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند)
• بیماری‌ خاصی مثل فیبروز پلی کیستیک دارید که روی توانایی تعریق بدنتان تأثیر می‌گذارد.
• هنگام کار لباس‌‌های سنگین و محافظ می‌پوشید.
• اضافه وزن دارید.
• سابقه گرمازدگی دارید.
• الکل مصرف می‌کنید.

11 روش درمان گرمازدگی
در گرمازدگی شدید که با نشانه‌هایی مثل ناهوشیاری یا تشنج همراه است، باید سریع با اورژانس تماس بگیرید. پرسنل اورژانس دمای بدن را پایین می‌آورند. آن‌ها برای این کار از ۴ روش مختلف استفاده می‌کنند:

• شستشوی بدن بیمار با آب سرد
• خنک کردن بدن با روش تبخیری (تبخیر آب از روی بدن بیمار باعث خنک شدن می‌شود)
• بدن بیمار با با پتوهای مخصوص خنک‌کننده می‌پوشانند و بخش‌های خاصی از بدن مانند کشاله ران، گردن، پشت و زیر بغل را با کمپرس یخ سرد می‌کنند.
• اگر کاهش دمای بدن باعث لرزش بیمار شود، برای او داروهای ضد لرزش مانند بنزودیازپین تجویز می‌کنند. لرز کردن دمای بدن را بالا می‌برد و درمان گرمازدگی را بی‌تأثیر می‌کند.

گرمازدگی بیماری خطرناکی است که به دخالت پزشکی نیاز دارد؛ زیرا اگر ادامه پیدا کند، به بدن آسیب جدی می‌رساند. اگر به کمک پزشک دسترسی ندارید، از طریق راه‌های زیر دمای بدن خود یا فرد گرمازده را کاهش دهید:

• از تابش مستقیم نور خورشید دور شوید و در سایه بمانید. بهتر است در مکانی دارای تهویه مطبوع بروید؛ اگر فروشگاه یا پاساژ در دسترس شما باشد، احتمالاً می‌توانید از هوای خنک آن‌ها استفاده کنید.
• لباستان را با آب سرد مرطوب کنید یا بدنتان را با یک ملافه خیس بپوشانید.
• مقداری پیاز را رنده کنید و آب آن را به پشت گوش، روی سینه و در کشاله ران بمالید. این کار دمای بدن را کاهش می‌دهد.
• ماست بخورید.
• دوش آب سرد بگیرید.
• فعالیتی نداشته باشید و فقط در فضای خنک استراحت کنید.
• آب حاوی لیمو بخورید.

نکته مهم در درمان گرمازدگی این است که اگر با علائم جدی مانند عدم هوشیاری یا تشنج مواجه شدید، تا زمان رسیدن پزشک چیزی نخورید و ننوشید و فقط با روش‌هایی که توضیح دادیم، دمای بدن را کاهش دهید.

چطور از گرمازدگی پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از گرمازدگی به اندازه درمان آن مهم است. این بیماری قابل پیشبینی است و شما با رعایت نکاتی که در ادامه توضیح می‌دهیم، می‌توانید روزهای گرم تابستان را بدون گرمازدگی پشت سر بگذارید. روش‌های پیشگیری از گرمازدگی در تابستان عبارتند از:

• تا حد امکان لباس‌‌های سبک، نخی و خنک بپوشید.
• با استفاده از ضد آفتاب و عینک آفتابی از آفتاب‌سوختگی پیشگیری کنید. 
• از کلاه لبه‌پهن استفاده کنید.
• از ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید و هر دو ساعت یک‌بار آن را تمدید کنید.
• آب بدنتان را تأمین کنید.
• اگر بیماری خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف می‌‌کنید که احتمال گرمازدگی را افزایش می‌دهد، در ساعات اوج گرما از خانه خارج نشوید.
• در تابستان هیچوقت در ماشین با پنجره بسته تنها نمانید. در این زمینه مراقب کودکان هم باشید! دمای ماشین پارک‌شده در آفتاب در هر ۱۰ دقیقه، ۱۱ درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود.
• اگر به هوای گرم و کار کردن در گرما عادت ندارید، ابتدا ساعت‌های کارتان را محدود کنید، بین کار چند دقیقه در فضای خنک استراحت کنید و آب زیاد بنوشید. کم‌کم بدنتان عادت می‌کند و می‌توانید ساعات بیشتری در هوای گرم مشغول به کار باشید.

سخن پایانی
در این مقاله توضیح دادیم گرمازدگی چیست و چه علائمی دارد. همچنین درباره روش‌های درمان گرمازدگی و پیشگیری از این بیماری توضیح دادیم. در روزهای گرم تابستان باید بیشتر مراقب کودکان و افراد مسن باشید تا به این بیماری مبتلا نشوند. یکی از ایده‌ها برای پیشگیری از گرمازدگی درست کردن نوشیدنی‌های مختلف تابستانی است. با مصرف این نوشیدنی‌ها هم دمای بدن کاهش پیدا می‌کند و هم آب بدن تأمین می‌شود. در مقاله‌های پیشین ایران تاپ فایو به طرز تهیه انواع شربتهای سنتی ایران و همچنین انواع چای سرد پرداختیم. شما می‌توانید در تابستان امسال با مراجعه به این مقالات از تهیه نوشیدنی‌های ایرانی و غیر ایرانی لذت ببرید و از خطر گرمازدگی نیز جلوگیری نمایید.
سپاسگزاریم که تا پایان این مقاله نیز همراه ما بودید. دعوت می کنیم تا با دنبال کردن ایران تاپ فایو در شبکه های اجتماعی از جمله اینستاگرام و تلگرام، از خواندن آخرین مطالب ما بهره مند شوید و اطلاعات خود را در رابطه با مواردی همچون لایف استایل، ورزش، گردشگری، آشپزی و… افزایش دهید.